معرفی گروه شهرسازی

گروه مهندسی شهرسازی مؤسسه آموزش عالی بینالود مشهد در سال 1391، با راه‌اندازی دوره کارشناسی پیوسته مهندسی شهرسازی تأسیس و شروع به فعالیت نمود. در سال 1393 نیز با راه‌اندازی دوره "کارشناسی ارشد برنامه‌ ریزی شهری" و نیز "کارشناسی ناپیوسته مهندسی شهرسازی"، این گروه در طیف وسیع‌تری به آموزش متخصصان آینده شهرسازی کشور اقدام نموده است. همچنین در سال 1394 نیز با راه اندازی دوره "کارشناسی ارشد مدیریت شهری" این گروه موفق شد برای نخستین بار در سطح دانشگاه های شرق کشور و به عنوان یکی از چهار دانشگاه کشور، عهده ­دار آموزش های تخصصی در رشته "کارشناسی ارشد مدیریت شهری" باشد.

این گروه هم ‌اکنون با داشتن سه عضو هیأت علمی ثابت و بهره گیری از توان علمی بیش از 40 نفر از اساتید مجرب که عمدتاً دارای مدرک دکترا و یا دانشجوی مقطع دکتری هستند، به آموزش و تربیت نیروهای متعهد و متخصص اهتمام ورزیده است. هم اکنون بیش از 250 دانشجو در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در این گروه مشغول به تحصیل می باشند. مدیریت گروه شهرسازی در حال حاضر بر عهده آقای دکتر مسعود داوری نژاد می باشد.

لازم به ذکر است گروه شهرسازی یکی از گروه های شاخص مؤسسه آموزش عالی بینالود بوده که با داشتن اساتید متخصص و متعهد و دانشجویان نخبه و دلسوز توانسته است در همایش ها و جشنواره های علمی و پژوهشی در سطح دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور، دستاوردها و موفقیت های ارزشمندی را کسب نماید.

مقاطع رشته شهرسازی در مؤسسه آموزش عالی بینالود

معرفی رشته شهرسازی

شهرسازی یکی از رشته های پر اهمیت و جذاب در مجموعه رشته های آزمون سراسری است که از سال 1378 به عنوان یک رشته مستقل در میان رشته های دانشگاهی در مقطع کارشناسیِ کنکور ریاضی- فیزیک تأسیس شد. پیش از آن پذیرش دانشجو در این رشته، تنها در مقطع کارشناسی ارشد و از میان دانش آموختگان رشته ­های کارشناسی عمران، معماری و ... صورت می ­پذیرفت.

شهرسازی علمی نو پا در ایران و سایر کشورهای دیگر است که در جهت شناخت شهرها و زندگی شهری تلاش می کند. مشخصه اصلی شهرسازی، میان رشته ای بودن آن است و بُعدهای مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را در بر می گیرد.

علاوه بر انجام عملیات عمرانی، محاسبات سازه، بحث های معماری و ... که اکثراً بر روی تک بنا و یا یک محدوده مشخص متمرکز هستند، نیاز بسیار زیادی به رشته ای همچون شهرسازی احساس می شود تا بتواند علاوه بر این مباحث، در سطحی کلان­تر وارد صحنه شده و بتواند مباحثی همچون اقتصاد، روان شناسی، آمار، سوانح طبیعی، مدیریت، حمل و نقل، ترافیک و ... را با مسائل فوق ترکیب کرده و نتیجه ای بهینه را سبب شود. 

رشته شهرسازی، در واقع مفصلی بین علوم گوناگون است، از علوم انسانی گرفته، تا علوم فنی و مهندسی و در واقع پرکننده فضای خالی سیاستگزاری و هماهنگی علوم فنی و انسانی در پروژه های شهری می­باشد.

در نیم قرن اخیر توجه بسیاری به رشته شهرسازی شده است و دانشکده و کالج های معروف بسیاری به آن روی آورده اند. این رشته، امروزه کمک شایانی به حل معضلات در سطح شهر و کل جوامع کرده است و توانسته جایگاه ویژه ای برای خود کسب کند.

در کشور ما نیز نیاز بسیاری به متخصص و کارشناس در این رشته احساس شده و می شود و دانشگاه های مختلفی، سعی بر تأسیس و ایجاد این رشته نموده اند. در سطح مدیران کشور نیز کم کم، نیاز به رشته ای همچون شهرسازی احساس شده است و بسیاری از مدیران شهری سعی در فرا گرفتن این دانش، بصورت دانشگاهی و غیره داشته اند. به عنوان نمونه، در حالی که تا چند سال پیش، معدودی از شهرداران در سطح کشور، دارای تحصیلات در زمینه شهرسازی بودند، اما امروزه، این تعداد به شدت افزایش یافته و کم کم سایر مدیران نیز نیاز به کسب این دانش را احساس نموده اند.

توان مندي ها و ويژگي هاي لازم

دانش آموختگان رشته شهرسازی، توانایی طراحی سکونتگاه ها و تهیه و ارزیابی طرح ها و برنامه های شهری در قالب طرح های جامع شهری، طرح های تفصیلی، طرح های جزئیات شهری، طرح های آماده سازی زمین و خلاصه تمام طرح های مربوط به سکونتگاههای انسانی را خواهند داشت. علاوه بر این تهیه و ارزیابی طرح های کلان منطقه ­ای و ملی مانند طرح آمایش سرزمین، طرح کالبدی ملی و طرح های منطقه ای، استانی و سکونتگاه های روستایی از توانایی های دانش آموخته رشته شهرسازی خصوصاً در مقطع کارشناسی ارشد می باشد.

دانشجوي رشته شهرسازي بايد اطلاعات عمومي خوبي داشته باشد و در دانشگاه نيز به اين اطلاعات عمق و وسعت بيشتري ببخشد. رشته شهرسازي نياز به مطالعه زياد، کارهاي فيزيکي گسترده و برداشت هاي ميداني بسياري دارد و به همين دليل دانشجو بايد وقت زيادي را به آن اختصاص دهد. هم چنين بايد قدرت تحليل بالايي داشته و در طراحي زبردست باشد. به خصوص دانشجويان رشته ي کارشناسي ارشد طراحي شهري که بايد در طراحي توانا باشند.

دانشجوي اين رشته بايد با طراحي و مفاهيم هنري مثل روان شناسي رنگها آشنا باشد و در عين حال به مفاهيم تکنيکي و اصول فني کار مثل نقشه برداري، رسم فني، پرسپکتيو، هندسه فضايي، مدل سازي، رياضي و مسائل انساني علاقه مند باشد و بداند که در طي تحصيل بايد کارهاي تحقيقاتي و عملي بسياري انجام دهد.

در سطح کارشناسي از دانشجوي شهرسازي انتظار مي رود که ديد هندسي و درک فضایی داشته باشد و بتواند در طراحي، فضا را به صورت دوبعدي و سه بعدي تصوير کند. هم چنين بايد در رياضيات به ويژه آمار مسلط باشد چون جمع آوري و تحليل اطلاعات تحقيقات اين رشته، نياز به آمار و تحليل آماري دارد و در نهايت تسلط به زبان انگليسي و آشنايي با کامپيوتر در دنياي امروز عامل مهمي در موفقيت يک دانشجو است.

 مقاطع مختلف رشته شهرسازی

امکان تحصیل در این رشته هم اکنون در چهار مقطع کاردانی، کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته)، کارشناسی ارشد و دکتری در کشور و خارج از کشور وجود دارد. در مقطع کارشناسی ارشد، انتخاب گرایش های ارشد این رشته در کنکور هنر صورت می ­پذیرد که به دو رشته "طراحی شهری" و "برنامه ریزی شهری و منطقه ای و مدیریت شهری" تقسیم می­ شود. از سال 1391 رشته "برنامه ریزی شهری و منطقه ای" به سه گرایش "برنامه ریزی شهری"، "برنامه ریزی منطقه ای" و "مدیریت شهری" تقسیم گردیده است که البته هر سه گرایش دارای یک کد و آزمون مشترک بوده و تنها در زمان انتخاب رشته به صورت سه گزینه مطرح می­گردند. ادامه تحصیل در مقطع دکتری این رشته نیز، چه در خارج و چه در داخل کشور و در گرایش هایی با عناوینی همچون شهرسازی، شهرسازی اسلامی، برنامه ریزی شهری، طراحی شهری و مدیریت شهری وجود دارد.

مقطع کاردانی : شهرسازی

مقطع کارشناسی : شهرسازی ، مهندسی شهرسازی

مقطع کارشناسی ارشد : برنامه ریزی شهری، طراحی شهری، مدیریت شهری، برنامه ریزی منطقه ای

مقطع دکتری : شهرسازی، شهرسازی اسلامی، برنامه ریزی شهری، طراحی شهری، مدیریت شهری

بازار کار رشته شهرسازی

این رشته هم اکنون در سطح جهانی دارای بازار کار فراوانی است و به علت نوپا بودن و همچنین به علت آن که دارای زمینه های کاری متفاوت و متنوعی است، هنوز بازار کار آن اشباع نشده است. به عنوان نمونه، کشور کانادا، بالاترین امتیاز را برای اشخاصی که دارای مدرک شهرسازی هستند، جهت مهاجرت و یا ادامه تحصیل، قایل است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که تا چند سال پیش، این رشته تنها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود داشته است و به چند سالی است که در مقطع کارشناسی نیز فعالیت هایی صورت گرفته است، بنابراین با بازار کار اشباع از نیروی کار مواجه نیستیم.

از آن جا که این فارغ التحصیلان این رشته علاوه بر توانایی های یک مهندس شهرساز، از نظر علمی و نظری و پژوهشی در یک زمینه خاص، معلومات بیشتری دارند، بدین جهت کارایی بیشتری نیز داشته و از مطالب فراگرفته شده می توانند در زمینه های طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی تر و همچنین پژوهشی، استفاده نمایند. این گونه فارغ التحصیلان ضمن آن که می توانند در تمام محل های جذب فارغ التحصیلان کارشناسی مشغول به کار گردند، مسئولیت های بالاتر و سنگین تر علمی، پژوهشی و اجرایی را به عهده می گیرند. پس از پایان دوره دکترای تخصصی، امکان همکاری در دانشگاه ها و سایر مراکز علمی و پژوهشی به عنوان عضو هیأت علمی نیز برایشان میسر می گردد.

زمینه های کاری رشته شهرسازی در ایران بسیار متفاوت و متنوع است، در بخش دولتی، در سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت کشور، استانداریها و سایر ارگانهای وابسته به وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن، شهرداریهای مناطق و نواحی شهری و سازمانهای وابسته به آنها مانند دفاتر نوسازی بافتهای فرسوده، سازمان نوسازی، سازمان زیباسازی شهری و سازمانهای پیشگیری از مدیریت بحران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شرکت عمران شهرهای جدید، مراکز تحقیقاتی مسکن و شهرسازی، نظام مهندسی ساختمان و ... و در بخش خصوصی، شرکتهای مهندسین مشاور شهرسازی و معماری، به بازار کار رشته شهرسازی در بخش خصوصی وسعت چشمگیری بخشیده­اند. به دلیل نوپا بودن تخصص های برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی منطقه ای و مدیریت شهری در ارگانهای مربوطه، این رشته هنوز از بازار کار خوبی در میان سایر رشته های دانشگاهی برخوردار است.

شایان ذکر است رشته شهرسازی به همراه رشته های عمران، معماری، برق، مکانیک، ترافیک و نقشه برداری جزو هفت رشته اصلی تعریف شده در قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان می باشد که فارغ التحصیلان این رشته همانند شش رشته نامبرده فوق می توانند بعد از فراغت از تحصیل و پس از قبولی در آزمون مربوطه، پروانه اشتغال بكار مهندسي از سازمان نظام مهندسی ساختمان دریافت نمایند.

در ذیل به برخی از زمینه های کاری رشته شهرسازی اشاره می شود:

۱ -تهیه طرح های شهری و منطقه ای (جامع، تفصیلی، ساختاری، شهرستان، هادی).

۲ -مشاوره در امور شهری و منطقه ای به مدیران و مسئولان رده بالا.

۳- فعالیت در استانداریها، شهرداری ها  و سایر ادارات و سازمان های مربوطه.

۵ -فعالیت در وزارتخانه های مربوطه (کشور، راه و شهرسازی).

۶ –اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی از سازمان نظام مهندسی ساختمان.

۷ -انجام پروژه های محوطه سازی، تفکیک زمین، طراحی محله و ...

۸ -برنامه ریزی و طراحی شهرکهای گوناگون (مسکونی، صنعتی، تجاری).

۹ -برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید.

۱۰ -مکان یابی عناصر و کاربری های گوناگون شهری.

۱۱- توانایی راه اندازی و استفاده از سیستم جی آی اس.

۱۲ -فعالیت گروهی با سایر تخصص ها در پروژه های گوناگون.

۱۳ -فعالیت در مشاوران خصوصی و نیمه خصوصی شهرسازی، معماری، راه و ساختمان، طراحی شهری، برنامه ریزی منطقه ای و ...

۱۴- تدریس دانشگاهی (که امروزه به علت افزایش تعداد دانشگاه ها و پذیرفته شدگان در این رشته، به با کمبود مدرس مواجه هستیم).